Accu’s voor elektrische fietsen kosten €400-900 om te vervangen, toch laten de meeste rijders ze 24/7 op de fiets gemonteerd zitten zonder erbij na te denken. Accubranden die appartementen verwoesten, beginnen bijna altijd tijdens het onbeheerd opladen. Lithiumcellen verliezen permanent 5% capaciteit voor elke 100 laadcycli onder 0°C. Gecorrodeerde oplaadpoorten maken accu’s onbruikbaar na slechts drie natte ritten zonder goed drogen. De handleiding zegt “verwijder de accu wanneer niet in gebruik”, maar niemand doet het omdat de instructies nooit uitleggen waarom het echt uitmaakt. Sommige situaties waarin je de accu verwijdert, voorkomen brand en sparen je accu. Andere verspillen je tijd zonder enig voordeel.
De verwarring rond het verwijderen van de accu
Fabrikanten dekken hun aansprakelijkheid in door rijders te vertellen dat ze de accu constant moeten verwijderen. Fora debatteren over de vraag of het laten zitten van de accu op de fiets deze sneller kapotmaakt. YouTube-video’s tonen mensen die accu’s na elke rit verwijderen, terwijl Amsterdamse pendelaars die van hen maandenlang op slot laten staan zonder problemen.
De verwarring komt voort uit fabrikanten die rechtszaken willen vermijden, dus adviseren ze om accu’s in elke denkbare situatie te verwijderen. Dit creëert keuzestress waarbij rijders ofwel alle adviezen negeren, ofwel tijd verspillen met het verwijderen van accu’s wanneer dit geen enkel voordeel biedt.
Gegevens van de brandweer: Brandweergegevens uit NYC van 2023 tonen aan dat 59% van de branden met lithium-ion-accu’s plaatsvond terwijl de accu’s NIET aan het opladen waren. De overige 41% gebeurde tijdens het opladen, waarbij de meeste gevallen betrekking hadden op onbeheerd ’s nachts opladen of goedkope, merkloze laders. Het verwijderen van de accu om op een veilige locatie op te laden, zou bijna alle laadbranden hebben voorkomen.
Waar het verwijderen van de accu echt tegen beschermt
| Type risico | Helpt verwijderen? | Waarom |
|---|---|---|
| Brand tijdens opladen | Ja, aanzienlijk | Laad op in een gecontroleerde locatie, uit de buurt van brandbare materialen |
| Schade door koude temperaturen | Ja, voorkomt capaciteitsverlies | Lithium-plating treedt op onder 5°C, permanente schade |
| Corrosie van poorten | Ja, maakt goed drogen mogelijk | Water opgesloten in de uitsparing veroorzaakt roest op contacten |
| Diefstal van accu | Ja, als de fiets vaststaat | Accu ter waarde van €500+, makkelijker te stelen dan de hele fiets |
| Normale veroudering | Nee, geen verschil | Accu veroudert op basis van cycli en tijd, niet door montage |
| Gelegenheidsdiefstal | Nee, verhoogt risico | Het dragen van de accu maakt u een doelwit, de fiets kan nog steeds bereden worden |
1. Opladen – De enige situatie die iedereen verkeerd aanpakt
De meeste branden met elektrische fietsen beginnen tijdens het opladen, niet omdat accu’s inherent gevaarlijk zijn, maar omdat rijders ze opladen op de slechtst mogelijke locaties: slaapkamers, onder bureaus, op tapijt, naast banken. De accu op de fiets laten zitten tijdens het opladen zorgt voor extra complicaties als er iets misgaat.
Waarom de oplaadlocatie belangrijker is dan u denkt
Gedrag van lithium-accu bij brand
- Brandt bij 540°C+, heet genoeg om hout, stof, tapijt onmiddellijk te doen ontbranden
- Produceert giftige dampen (waterstoffluoride, koolmonoxide) die sneller doden dan rook
- Kan niet worden geblust met normale ABC-poederblussers
- Water maakt het erger door te reageren met lithium, wat explosies veroorzaakt
- Eenmaal begonnen, verspreidt de thermische runaway (kettingreactie) zich in 30-60 seconden naar alle cellen
Problemen met accu gemonteerd op de fiets
- Fiets blokkeert gangen en uitgangen als deze vlam vat
- Kan een brandende fiets niet snel en veilig naar buiten verplaatsen
- Banden, plastic onderdelen, handvatten voegen brandstof toe aan het vuur
- Moeilijk om de accu te controleren tijdens het opladen als de fiets in de garage staat
Veilig oplaadprotocol
Verwijder de accu en laad op in
- Garage of schuur met betonnen vloer, uit de buurt van auto’s (risico op benzinebrand)
- Waskamer of kelder op een tegel- of stenen oppervlak
- Keuken op het aanrecht, uit de buurt van gordijnen, handdoeken, houten kasten
- Elke locatie met een rookmelder, uit de buurt van uitgangen en slaapgedeeltes
Laad nooit op
- In de slaapkamer terwijl u slaapt (u ruikt geen rook als u slaapt)
- Op bed, bank, tapijt of enig brandbaar oppervlak
- Onder een bureau met computerapparatuur en papieren
- Blokkerend voor deuropeningen of vluchtroutes
- Onbeheerd ’s nachts (gebruik een tijdschakelaar als het moet)
2. Opslag in koud weer – Permanente schade die u niet kunt terugdraaien
Het achterlaten van accu’s in koude garages of schuren onder 5°C veroorzaakt onomkeerbaar capaciteitsverlies door lithium-plating (afzetting). Dit is geen tijdelijke vermindering van het bereik door koude ritten, het is permanente chemische schade die zich opbouwt. Eén winter koud opgeslagen kan 10-15% van uw accucapaciteit voor altijd vernietigen.
Hoe kou accu’s vernielt
Lithium-ion-accu’s gebruiken een vloeibaar elektrolyt om lithium-ionen tussen de positieve en negatieve elektroden te verplaatsen. Wanneer de temperatuur daalt tot onder 5°C, wordt het elektrolyt dikker zoals honing. Onder 0°C wordt het gelachtig en stopt de ionenbeweging bijna.
Proces van lithium-plating
- Koud elektrolyt vertraagt de beweging van lithium-ionen drastisch
- Ionen zetten zich af op de elektrode-oppervlakken in plaats van correct te intercaleren (invoegen)
- Afgezet lithium vormt metallische dendrieten die nooit meer in de oplossing terugkeren
- Elke laad-/ontlaadcyclus in de kou voegt meer afzetting toe
- Dendrieten verminderen de capaciteit en kunnen uiteindelijk de separator doorboren, wat kortsluiting veroorzaakt
Onderzoek van het Amerikaanse Ministerie van Energie toont aan dat accu’s die bij 0°C worden opgeladen, 5% capaciteit verliezen na slechts 100 cycli. Accu’s die op kamertemperatuur worden opgeladen en in de kou worden gebruikt, vertonen geen blijvende schade.
| Temperatuur | Impact opslag | Impact opladen | Vereiste actie |
|---|---|---|---|
| 10-25°C (50-77°F) | Ideaal, geen schade | Optimaal opladen | Laat accu op fiets indien gemakkelijk |
| 5-10°C (40-50°F) | Acceptabel korte termijn | Langzaam laden, klein risico | Verwijder voor opladen, eerst opwarmen tot kamertemp. |
| 0-5°C (32-40°F) | Tijdelijk bereikverlies | Risico op lithium-plating | Verwijder accu, sla binnen op |
| Onder 0°C (32°F) | Capaciteitsverlies over tijd | Permanente schade per cyclus | Verplicht verwijderen, nooit koud opladen |
Winteropslagstrategie
Dagelijks rijden in de winter
- Verwijder de accu na elke rit, breng direct naar binnen
- Laat de accu opwarmen tot kamertemperatuur (1-2 uur) voordat u oplaadt
- Laad op bij kamertemperatuur, installeer opnieuw voor de volgende rit
- Rijden in de kou is prima, opladen in de kou vernielt accu’s
Langdurige winteropslag (2+ weken)
- Laad de accu op tot 50-75% (niet vol, niet leeg)
- Verwijder van de fiets, sla binnen op bij kamertemperatuur
- Controleer maandelijks, laad bij als het onder 40% zakt
- Sla nooit op 100% op voor langere periodes (vermindert capaciteit)
- Sla nooit op 0% op (BMS kan permanent blokkeren)
3. Na natte ritten – Corrosie begint binnen enkele uren
Accucontacten en oplaadpoorten corroderen sneller dan enig ander onderdeel na natte ritten. Water komt vast te zitten in de accuhouder waar het langzaam verdampt, wat minerale afzettingen en roest achterlaat. Verwijder de accu, veeg alles droog, en corrosie begint nooit. Laat het gemonteerd en u zult binnen een paar ritten groene, korstige aanslag zien.
Droogprotocol na de rit (5 minuten)
Onmiddellijke stap
- Verwijder de accu uit het frame, veeg de buitenkant af met een droge doek
- Inspecteer de accuhouder op het frame, veeg droog, kantel de fiets om eventueel opgehoopt water af te voeren
- Controleer de oplaadpoort op de accu, open het rubberen kapje, inspecteer op vocht
- Als er vocht zichtbaar is, gebruik perslucht of een haardroger op de koude stand
- Onderzoek de contactpinnen van de accu (messing of koperen pinnen), veeg schoon met een schone droge doek
Waarschuwingssignalen voor corrosie
- Groene of witte korstige afzettingen op pinnen of contacten
- Accu klikt niet meer soepel op zijn plaats
- Stroom valt willekeurig uit tijdens het rijden
- Accu laadt op tot 80-90% en stopt dan
- Display toont af en toe foutcodes
Vroegtijdig opgemerkt, lost contactspray en een zachte borstel corrosie in 5 minuten op. Genegeerd, verspreidt corrosie zich naar interne verbindingen wat professionele reparatie vereist (€100-200) of accuvervanging (€400-900).
Wanneer natte ritten geen verwijdering vereisen
Lichte regen of motregen waarbij de fiets nauwelijks nat wordt, rechtvaardigt geen verwijdering. Als u de accu kunt aanraken en deze droog aanvoelt, zal het overslaan van het droogproces geen problemen veroorzaken. Harde regen, opspattend water uit plassen of van het wegdek die de fiets zichtbaar doorweken, vereisen onmiddellijke droging.
Gids voor de ernst van een natte rit:
- Motregen, fiets grotendeels droog: Afvegen met een doek, laat accu gemonteerd
- Aanhoudende regen, fiets zichtbaar nat: Verwijder accu, veeg contacten schoon, laat frame aan de lucht drogen
- Harde regen, plassen, opspattend water: Volledig droogprotocol, controleer oplaadpoort
- Onderdompeling (diepe plas): Verwijder accu onmiddellijk, volledige inspectie vereist
4. Blootstelling aan hoge hitte – De stille doder van accu’s
Het achterlaten van accu’s in hete auto’s, direct zonlicht of hete garages boven 30°C versnelt chemische degradatie sneller dan enige andere factor behalve daadwerkelijk gebruik. Eén zomer opgeslagen in een garage van 43°C veroudert de accu equivalent aan twee jaar normaal gebruik. Hitte verhoogt ook het brandrisico door interne separatoren te verzwakken.
Schademechanismen door hitte
Effecten van hoge temperatuur
- Verdamping van elektrolyt door microscopische onvolkomenheden in de afdichting
- Aantasting van het separatormembraan (voorkomt interne kortsluiting)
- Versnelde groei van de SEI-laag (Solid Electrolyte Interface)
- Verhoogde interne weerstand, verminderd vermogen
- Falen van BMS-componenten door aanhoudende hittestress
| Opslagtemperatuur | Maandelijks capaciteitsverlies | Impact na 3 maanden |
|---|---|---|
| 20°C (68°F) | 0.5% per maand | ~1.5% verlies (minimaal) |
| 30°C (85°F) | 1-2% per maand | ~4% verlies (merkbaar) |
| 40°C (104°F) | 3-4% per maand | ~10% verlies (aanzienlijk) |
| 45°C+ (113°F+) | 5-8% per maand | ~20% verlies (ernstige schade) |
Veelvoorkomende situaties met hoge hitte
Auto’s in de zomer
- Interieurtemperatuur bereikt 55-75°C in direct zonlicht
- Accu kan binnen 30 minuten 60°C+ bereiken
- Vervoer de accu nooit in de kofferbak van een auto in de zomer zonder airco
- Als u de fiets op een dakdrager vervoert, verwijder dan de accu en bewaar deze binnenin de auto met airco
Hete garages en schuren
- Niet-geïsoleerde garages bereiken 38-49°C in de zomerzon
- Metalen schuurtjes kunnen 55-60°C bereiken, wat de accu’s in wezen kookt
- Verwijder de accu dagelijks, sla binnen op in een ruimte met airconditioning
- Als de garage is aangebouwd en klimaatbeheersing heeft, kan de accu blijven
5. Onderhoud en reparaties – Veiligheid voorkomt ongelukken
Werken aan uw elektrische fiets met de accu geïnstalleerd, riskeert onbedoelde activering van de motor, elektrische kortsluiting of letsel door onverwachte stroom. Het verwijderen van de accu duurt 5 seconden en elimineert elk elektrisch gevaar. Toch slaan rijders dit constant over omdat de fiets “uit zou moeten zijn” wanneer deze is uitgeschakeld.
Wanneer het verwijderen van de accu verplicht is
Verwijder de accu altijd voor
- Wiel verwijderen/vervangen: Voorkomt onbedoelde motoractivering terwijl het wiel draait
- Remwerkzaamheden: Ontluchten van hydraulische remmen nabij de accu riskeert besmetting
- Aandrijflijn schoonmaken: Kettingreinigers en ontvetters nabij elektrische componenten
- Kabelvervanging: Werken nabij controller- en motorverbindingen
- Wassen/schoonmaken: Zelfs voorzichtig wassen riskeert het binnendringen van water via accucontacten
Schrikverhalen
- Rijder die de ketting schoonmaakt, raakte per ongeluk de gashendel, hand bekneld in het draaiende kettingblad
- Monteur die de fiets ondersteboven hield, accu viel eruit, behuizing gebarsten
- Ontvettende spray kwam via contacten in de accuhouder, veroorzaakte kortsluiting in de controller
- Wiel verwijderd met motor nog aangesloten, draden losgetrokken van de controller
Allemaal te voorkomen door eerst de accu te verwijderen. Duurt 5 seconden, voorkomt letsel en honderden euro’s schade.
Wanneer u uw accu NIET hoeft te verwijderen
Sommige situaties voelen alsof ze accuverwijdering vereisen, maar bieden nul voordeel. Rijders verspillen tijd door onnodig accu’s te verwijderen of creëren nieuwe problemen door dure accu’s in het openbaar mee te dragen.
1. Snelle stops tijdens ritten (koffie, boodschappen, zaken doen)
Laat de accu gemonteerd wanneer
- De fiets op een veilige, zichtbare locatie op slot staat
- De stopduur korter is dan 30 minuten
- De temperatuur tussen 5°C en 30°C ligt
- Het slotmechanisme van de accu is ingeschakeld
Waarom verwijderen problemen veroorzaakt
- Een accu van 4-5 kg meenemen in winkels ziet er verdacht uit
- Geen veilige plek om de accu neer te leggen tijdens het winkelen of eten
- De accu op een harde vloer laten vallen kan de behuizing doen barsten, cellen beschadigen
- Fiets zonder accu is makkelijker te stelen (lichter, nog steeds berijdbaar)
- Accu ergens vergeten = €600 vervangingskosten
2. Dagelijks gebruik bij normale temperaturen (10-25°C)
Als u dagelijks op uw elektrische fiets rijdt en deze binnen of in een geklimatiseerde garage stalt, biedt het verwijderen van de accu tussen de ritten door geen enkel voordeel. De accu veroudert op basis van laadcycli en kalendertijd, niet of deze gemonteerd of verwijderd is.
Laat gemonteerd als
- Opslagtemperatuur constant tussen 10-25°C blijft
- U dagelijks of om de paar dagen rijdt
- Accuniveau meestal tussen 20-80% is
- Fiets op een droge locatie wordt gestald (appartement, geklimatiseerde garage)
Amsterdam, Kopenhagen en andere fietssteden hebben miljoenen elektrische fietsen. De meeste rijders verwijderen nooit de accu’s bij dagelijks gebruik omdat de temperatuur gematigd blijft en fietsen binnen worden gestald. Accu’s gaan 5-7 jaar mee zonder speciale verwijderingsroutines.
3. Lichte regen of vochtige omstandigheden
Elektrische fietsen met een IPX4-classificatie of hoger kunnen lichte regen zonder problemen aan. Als de accu en contacten er droog uitzien na een rit, biedt verwijdering voor drogen geen voordeel en riskeert het schade aan het accuslotmechanisme door constant gebruik.
Sla verwijderen over wanneer
- Fiets vochtig is geworden van ochtenddauw of mist
- Korte, lichte regenbui tijdens de rit
- Kleine plassen opspatten, maar het accugedeelte droog bleef
- Fiets met spatborden de accu beschermde tegen opspattend water van de weg
De beslisboom voor het verwijderen van de accu
Het meeste advies over het verwijderen van accu’s komt van fabrikanten die aansprakelijkheid proberen te vermijden, niet van daadwerkelijke gegevens over wat accu’s beschermt. De vijf verplichte situaties voorkomen echte schade: brand, koudeschade, corrosie, hittedegradatie en onderhoudsongevallen. Al het andere is optioneel op basis van uw specifieke omstandigheden.
Snelle beslisgids
- Opladen? Verwijder accu, laad op een veilige locatie op, uit de buurt van brandbare materialen
- Onder 5°C? Verwijder dagelijks, sla binnen op, warm op voor het opladen
- Natte rit? Verwijder als accu/contacten zichtbaar nat zijn, sla over als het slechts vochtig is
- Opslag boven 30°C? Verwijder dagelijks, sla op in een ruimte met airconditioning
- Onderhoudswerk? Altijd verwijderen voor de veiligheid
- Normale omstandigheden? Laat gemonteerd, verwijdering biedt geen voordeel
Verwijder je accu wanneer de omstandigheden deze bedreigen met brand, temperatuurschade of corrosie. Stop anders met te veel nadenken en ga gewoon fietsen.
